DOSYA YAZI: Besin İntoleransı vs. Besin Alerjisi ve Tanı Testleri Savaşları
Başlamadan Küçük bir Not: Blogdaki OKU bölümünde #BESLENME101 tagiyle olan yazılar genelde daha basit ve anlaşılır yazılar. #Bazıları Bilimsel Sever tagi ise bu tip daha bilimsel,dosya, detay ve uzun okumalar isteyenler için:) Bu konu da ilk dosya konumuz. Şimdiden iyi okumalar:)
Her güne yeni bir kafa karışıklığında bugün besin allerjisi vs. besin intoleransına karşı! Tam burayı çözeceğiz derken,konuyla ilgili bir paket soru daha geliyor:
Son zamanlarda internette dolaşan hatta bazı ‘’uzmanların’’ da önerdiği bu gıda intolerans testleri nedir ?
Detaylı bilgi vermek adına çok uzun olacağını planladığım yazıyı,ihtiyaca yönelik direk okunabilsin diye 3 parçada yayınlayacağım.
- Bölümünde: Besin Alerjisini
- Bölümünde: Besin İntoleransını
- Bölümde ise; Saptama yöntemleri ve vaadedilen alerji ve intolerans testlerini bulabilirsin.
Cümleten derin aydınlanma yaşama adına kimi zaman kıyaslamaları da bulabileceğin yazı dizisine şimdi 1. kısım ile buradan başlayabilirsin!
BÖLÜM 1: GIDA ALERJİSİ NEDİR?
Efendim buyrun önce bir tanımlayalım şu ikiliyi:
Senin de anlayacağın üzere bir kere intolerans ve alerji farklı kavramlar. Ortak noktalarıysa ikisi de vücudun gıdalara verdiği farklı iki tepki olması. Alerji tabii ki gıda dışındaki bilimum şeyden de olabilir. Konu gıda alerjisiyse gıdadan :)
Gıda alerjisi, immün/bağışıklık sisteminin spesifik bir besine verdiği bir tepki olarak, IgE (immunglobulin-E) tipinde antikorlar üreterek onu zararsız hale getirmeye çalışmasıdır.Tabii ki bu çalışma sırasında verilen tepkiler: Sindirim rahatsızlıkları, yüksek ateş, deri dökülmesi, kaşıntı,kızarıklık,vücutta fazla su tutulması…
Immunglobulin nedir? (Ig )
Immun sistem tarafından antijenlere veya immunojenlere karşı oluşturulan ve epitoplar ile özgül reaksiyona giren moleküllerdir. Yani kısaca antikorlar/vücudumuzun mikroplara karşı oluşturduğu savaşçı moleküller diyebiliriz. :) Alerjin olduğu zaman, bu besine karşı vücudun Ig-E üretiyor ve bunu bedenine kabul etmediğini sana anlatmakiçin seni oldukça rahatsız eden tepkiler veriyor.
Gıda intoleransı ise; Mide ve bağırsak hücrelerinizin karşılaştığı yine spesifik bir besinden fizikselbir zarar görmesi ve artık daha fazla o besini tolere edememesi ya da başka bir deyişle sindirimini gerçekleştirememesi olarak tanımlanabilir.
İntoleranslar özellikle antibiyotik kullanımına bağlı, bağırsak florasındaki olumsuz değişimler nedeniyle karşılaşılabilir. 20’lik dişini çektirip 3 kutu geniiiiiş spekturumlu antibiyotik kullanan arkadaşlarımız online mı? :)
İkisinin arasındaki en major fark şu: Gıda alerjisi vücudunun immün sisteminin verdiği bir yanıt. İntolerans ise sindirim sisteminin!
Buraya kadar kısa bir özet:
-Alerji ve İntolerans farklı kavramlar
-Gıda Alerjisi bir gıdaya karşı kişinin bağışıklık sisteminin verdiği bir yanıt olarak Ig-E üretmesi
-Gıda İntoleransı kişinin,bir besine karşı sindirim sisteminin verdiği tepki
Bİ' SORU: Gıda Alerjisi nasıl oluşur?
İşte yapılan en büyük hatalardan birinin açıklamasıyla geliyor!
Bir bireyin kanında besin maddelerine karşı kanda SERBEST olarak dolaşan Ig-E antikorlarI bulunabilir.Bu kişide alerjiye bağlı rahatsız edici semptomlar çıkacak demek değildir!
Bu semptomların çıkması için:
1- Kişinin IgE antikorlarını oluşturmak için yenidenbu spesifik besinle karşılaşması,
2- Bu besin maddesine ait BÜTÜN dokularına dağılmış mast hücrelerinin yüzeyinde bekleyen IgE moleküllerine bağlanması
3- Bu mast hücrelerinin de histamin salgılaması gereklidir.
Histamin nedir?
Histamin, bildiğiniz gibi mide ve bağırsaklarda ağrı, kramp, ishal gibi gıda alerjisine ait şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olan bir moleküldür. Ancak histamin salgısı sadece gastrointestinal sisteme ait şikayetlerin ortaya çıkmasına değil, kaşıntı, döküntü, nefes darlığı gibi başka şikayetlerin de ortaya çıkmasına da neden olabilir. Antihistamin adı altında verilen alerji ilaçlarının hedefi de bu histamin seviyesini düşürerek alerjinin semptomlarını kontrol altına almaktır.
Gıda alerjisinden nasıl korunulur?
İster hastanın günlük deneyimleri ile saptanmış olsun, isterse de laboratuar yöntemleri ile tespit edilmiş olsun, eğer alerjen bir gıda saptandı ise onu yememek ilk korunma yöntemidir.
Örneğin, kivi yiyor ve kiviye karşı alerjinizin olduğu ortaya çıkmışsa, kivi yemeyi bırakmak oldukça kolaydır. Ancak hazır bir gıda karışımı olan bir kek yiyorsunuz ve içerisine kuru meyveler kondu ise, bu durumda kekin içerisine kivinin konulup konmadığını bilemezsiniz. Bu nedenle içeriği etiketinde bildirilen güvenilir firmaların gıda maddeleri tüketilmelidir. Lokantaya gidildiğinde tüketici aşçıyı çağırıp sormaktan çekinmemeli. Koruyucu bir ilaç olarak sodyum kromolin kullanılmakta ise de, bu konuda yapılan kontrollü çalışmalar yetersizdir.
BÖLÜM 2: Besin İntoleransı vs. Besin Alerjisi ve Tanı Testleri Savaşları
Gıda İntoleransı Nedir?
Gıda intoleransı, yenilen ya da içilen bir gıdaya karşı immun sistemin değil, sindirim sisteminin verdiği bir cevaptır. Gıda maddelerinin içerisinde o gıdayı oluşturan binlerce doğal madde ve bir miktar da dışarıdan eklenen gıda katkı maddeleri vardır. Bu maddeler bireyin sindirim sisteminde doğrudan doğruya irritasyona veya doku harabiyetine neden olabilir. Yani, bu gıdaları yiyen bireylerin sindirim sistemlerine ait dokular bu maddelerin herhangi birinden zarar görebilir. Sindirim sırasında parçalanan gıda maddelerinin parçalanma ürünleri dokulara zarar veren toksik maddelere dönüşebilir. Ya da tam tersi, gıda maddelerinin sindirim sırasında parçalanmaması da o molekülün birikmesine ve zarar vermesine yol açabilir. Örneğin laktoz intoleransı olan bireyler süt içtiğinde sütün bileşiminde bulunanlaktozu parçalayamaz ve sindirim sisteminde biriken laktoz, gaz, ağrı ve ishallere yol açar.
Gıda Zehirlenmesi ve Gıda Toleransı İlişkisi Nedir?
Her insanın gıdaları belirli miktarlarda tolere ettiğini iyi biliriz. Bir gıdanın tolere edilebildiği miktar demek, vücudun kabul edebildiği miktar demektir. Bu miktarın üzeri tolere edemediği yani o gıdaya karşı intoleransın geliştiği miktardır. Kimi insan 1 büyük tabak mantıyı tolere ederken 1 kaşık daha fazlası bile onda gaz, mide bulantısı gibi mide bağırsak şikayetlerine yol açar, kimi ise 4-5 büyük tabağı tüketip,tolere edip,hatta ve hatta üstüne spor yapan insanları bile görebilirsiniz.Beslenme Biliminde genel bir takım bilgiler vardır. Fakat dediğimiz gibi bunlar genel bilgilerdir.Kişilerin her anlamda tolerasyonu beslenme düzeni yaratılırken de bu yüzden asla ama asla unutulmamalıdır.
Gıda zehirlenmesi, gıda intoleransına bağlı akut reaksiyonlar ve gıda allerjisi genel olarak toplumun %20’sinde görülmektedir. Tek başına gıda alerjisine bakıldığında, gıda allerjisi erişkinlerin %0.5 ilâ %3.8’inde, çocukların da %0.1 ilâ %1’inde görülmektedir*. Doğuştan olan laktoz ve fruktoz intoleransı bildiğiniz gibi kalıtsal bir hastalıktır. Laktoz intoleransı olan bireyler yaşamları boyunca süte, fruktoz intoleransı olan bireyler de meyvelere karşı reaksiyon verirler. Laktoz intoleransının Amerikan toplumunun yaklaşık olarak %10’nunda görüldüğü tahmin edilmektedir. Gıda inoleransına bağlı aniden ortaya çıkan gıda reaksiyonları ve kalıtsal olan intoleranslar bir yana bırakılırsa toplumda hemen herkes yediği ve içtiği gıdalardan en az bir kez rahatsız olmuştur. Gıda intoleransına bu gözle bakıldığında bunun toplum genelinde, herkeste olan bir tepki olduğu görülür.
*Mills EN, Mackie AR, Burney P, Beyer K, Frewer L, Madsen C, Botjes E, Crevel RW, van Ree R (2007) The prevalence, cost and basis of food allergy across Europe. Allergy 62:717–722
NEDEN Gıda İntoleransımız olur?
Laktoz ve fruktoz intoleransları genetik kusurlardır. Hasta eğer laktaz enzim yetersizliği ile doğmuşsa o hastada laktoz intoleransı, aldolaz B eksikliği ile doğmuşsa da o hastada fruktoz intoleransı gelişir. Enzim eksikliklerine bağlı bu tür gıda intoleransları sıklıkları toplumlara göre değişmekle beraber, gene de oldukça nadirdir. En sık görülen gıda intoleransları gıda maddelerininiçerisinde bulunan gıda maddelerinin kendi doğal proteinlerine veya sonradan eklenen katkı maddelerine karşı gelişmektedir.
Sonradan oluşabilecek laktoz intoleransları çoğunlukla bağırsak florasını etkileyebilecek her hangi bir tedavi yönteminden kaynaklı olabilir.Antibiyotik kullanımları bunun haklı olarak başını çekebilir.Kimi zaman özellikle kadınsal hormonlara bağlı yaşanabilecek durumlar da mevcuttur.Çoğunlukla gebelikle mide ve sindirim kanalı hassasiyeti intolerans olarak algılansa da durumu tespit etmek adına mutlaka bir hekime başvurulmalıdır.
Gıdalara sonradan eklenen katkı maddeleri olarak, gıdaların içerisinde bakteri üremesine engel olan kimyasallar, renk veren boyalar, koku ve tatlandırıcılar olarak sayılabilir. Tatları keskinleştirmek için gıda maddelerine eklenen monosodyum glutamat(MSG), Çin lokantası sendromuna neden olmaktadır.
Şaraplarda doğal olarak bulunan ya da mantarların üremesini durdurmak için dışarıdan eklenen sülfit de sıklıkla gıda intoleransına neden olmaktadır.
Aspirinin de ana maddesini oluşturan salisilatlar normalde bitkilerde bulunan doğal bir maddedir.
Meyvelerde, sebzelerde, fındık gibi kuruyemişlerde, kahve, bira ve şaraplarda bulunan bu salisilatlar aspirine duyarlı bireylerde gıda intoeransına bağlı şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olur.
Son olarak şu da belirtilmelidir ki, aşırı tüketilen her türlü gıda maddesi mide ve barsak şikayetleri ile ortaya çıkan bir gıda intoleransı olarak karşınıza çıkabilir.
BÖLÜM 3:Besin İntoleransı vs. Besin Alerjisi ve Tanı Testleri Savaşları
Gıda Alerjisi Nasıl Tespit Edilir?
1.Adımda yapılması gereken test, cilt allerji testleridir.
Prick test de denilen bu testbiyolojik bir test olduğundan doğruyu en iyi yansıtan testtir. Bu testin pozitif sonuç vermesi mast hücrelerinin yüzeyine bağlanmış gıdalar için spesifik IgE’lerin var olduğunu gösterir.
Bu testin alternatifi kanda gıdalar için serbest olarak dolaşan spesifik IgE antikorlarının bakılmasıdır. Bu test, cilt allerji testlerine göre daha kolay bir testtir. Hastanın bir kliniğe gitmesi gerekmez. Kanın alınıp gönderilmesi yeterlidir. Ayrıca deri testleri çocuklar için zor bir testtir, hele hasta bebekse cilt cevapları yetersiz olabilir.
Ayrıca antihistamin ya da kortizon kullanan hastalarda cilt testleri her zaman başarılı olmayabilir.
2. Adımda yapılması gereken; cilt allerji testi ile, ya da kanda bakılan spesifik IgE testi ile saptanan gıdanın yenmeyerek, diyetten çıkarılması ve bunun sonucunda hastanın rahat edip etmediğinin kontrolüdür (elimination diets).
Buna, testlerle saptanan allerjik gıdaların, test amacı ile bilerek, çift-kör, plasebo kontrollü olarak bir defaya mahsus tekrar verilmesi eklenebilir. Hastada saptanan reaksiyon bu gıdanın hayat boyu yenmeyeceği anlamına gelecektir.
Henüz etkinliği kanıtlanmamış deneysel yöntemler:
Proteomic microarray, bazofil aktivasyon testi, RAST-inhibisyonu ve immunoblotting henüz araştırma düzeyinde olan teşhis metotlarıdır. Bu metotlar klinik uygulamaya girmemekle beraber ileride kullanılabilir yöntemlerdir. Atopi patch testleri ve gıda maddelerine karşı spesifik IgG’lerin bakılması bilim adamları tarafından ittifakla kabul edilmiş testler değildir. Sitotoksisite testleri, kinezyoloji, elektrodermal testler (VEGA test), provokasyon/nötralizasyon testleri, iridoloji ve saç analizleri ise onaylanmamış geçersiz testlerdir.
Gıda Alerjisi Nasıl Tespit Edilir?
Şüphesiz ki bunun tespiti zaten uzman bir hekim tarafından yapılır.Bir takım medikal ilaçlar ve beslenmenin düzenlenmesi ve bu alerjenlerin beslenmeden çıkarılması şeklinde hayat boyu devam eden bir düzen oluşturulur.Gıda allerjilerinin tedavisi halen halledilmiş bir konu değildir. Antihistaminikler, kortikosteroidler ve anafilaksi geliştiğinde kullanılan adrenalin bu konuda sıklıkla başvurulan ilaçlardır. Desensitizasyon yüzde yüz başarılı olmasa da kullanılan başarılı yöntemlerden biridir. Bu yöntemde hastaya alerjisi olan gıda maddesi küçük dozlardan başlayarak dil altında eritebileceği bir tablet olarak verilir. Doz arttıkça IgE antikorları yerine koruyucu IgG4 sınıfından blokan antikorlar ortaya çıkar ve hasta artık bu gıda maddesi ile karşılaşsa bile allerjik reaksiyonlar göstermez.
Gıda İntoleransı Nasıl Tespit Edilir?
En sık kullanılan ve en emin yöntem gıdalara karşı gösterilen reaksiyonları unutmamak, gerekirse günlük tutarak yazmaktır. Deneyimleriniz sizlere yol gösterecektir. Bir diğer yöntem eliminasyon diyetidir. Size dokunduğunu düşündüğünüz bir yiyeceği uzun süre yemediğinizde şikayetlerinizin olmadığını görmek. Tabii yeniden tükettiğinizde aynı şikayetlerin olması bu tanıyı kesinleştirecektir.
Tekrar belirtmekte yarar var ki, kanda gıda maddelerine karşı saptanabilecek IgG (ya da spesifik olarak IgG4 ) antikor testi gıda intoleransı için bir teşhis yöntemi değildir. Unutmayınız ki, gıda intoleransı, yukarıda da değinildiği gibi, gıda maddelerine ya da içerdiği katkı maddelerine karşı bağışıklık sisteminin verdiği bir yanıt değildir. Gıda intoleransı kullanılan gıda maddelerinin tespiti, şikayetlerle iltinilendirilmesi ve bunları kullanmayı bırakarak denenmesi ile teşhis edilir.
Gıda intoleransından nasıl korunulur?
1-Size hangi gıda maddelerinin dokunduğunu saptayarak elinizden geldiği kadar o gıdaları tüketmeyiniz.
2-Yemeği dışarıda yiyorsanız şef garsona çekinmeden yemeğin hazırlanışı sırasında size dokunan herhangi bir gıda maddesinin ya da katkı maddesinin konulup konulmadığını sorunuz.
3-Hazır gıdalarda etiketi dikkatlice okuyarak MSG gibi size dokunan bir gıda katkı maddesinin olup olmadığını kontrol ediniz.
4-İçeriğini doğru yazdığını bildiren güvenilir firmaların gıdalarını seçiniz. Hatta artık bazı gıda üreticileri o gıdayı analiz ederek de o maddenin olmadığını bildirmekteler. Örneğin nohuta intoleransınız ya da allerjiniz varsa, analiz edimeden satılan bir çikolatadakakaoya katılan nohut nedeni ile (buna tahşiş denilir), nohut yemiş gibi nohuta maruz kalabilirsiniz.
Gıda intoleransı nasıl tedavi edilir?
Kalıtsal dahi olsa gıda intoleransının en basit tedavisi sizde reaksiyona yol açan gıdaları beslenme yetersizliğine yol açmadan bir başka gıda ile yer değiştirmek sureti ile kullanmaktan vazgeçmektir.Eğer bu intolerans kısa süreli bir durumsa,bağırsak florasını eski sağlığına kavuşturmak adına probiyotik destekler ve rahatsız eden besin grubunun aynen minik bir bebeğin beslenmesi gibi yaklaşmak mantıklı olacaktır.
Örneğin, eğer laktoz intoleransınız varsa, öncelikle laktozun en minimal olduğu peyniri,daha sonra ayran ve yoğurdu ve en son sütü küçük miktarlarda yeniden beslenmenize ekleyebilirsiniz.Bu geçiş süreleri arasında mutlaka rahatsız ediyor mu diye tolerasyon takibinizi yapmalısınız.Eğer rahatsız ediyorsa,biraz daha beklemelisiniz.
Gıda intoleransı ile gıda allerjisini nasıl ayırt edersiniz?
Gıda alerjileri gıda maddesinin miktarına bağlı değildir. Çok az yense de her defasında aynı şiddetle gıda allerjisine neden olabilir. Birey ancak o gıda maddesini tüketmeyerek kendini koruyabilir.
Gıda intoleransı ise, gıda meddesinin miktarına bağlıdır. Az tüketildiğinde dokunmayabilir ya da şikayetleri çok daha hafif seyredebilir. Hasta o gıda maddesini daha az ve daha seyrek tüketerek kendini koruyabilir. Bu kural kalıtsal bir hastalık olan laktoz intoleransı için bile geçerlidir. Laktoz intoleransı olan hastalarda bir bardak süt gastrointestinal şikayetlere yol açmazken, birkaç bardak süt hemen şikayetleri başlatır.
Piyasadaki kit şeklinde satılan/yapılan Gıda Alerji,İntolerans Testleri Nedir?
2 tüp kanınızı alıp yurtdışında ya da genel merkezlerde analiz ettirmek üzere sizden yüklü para talep eden testlerden bahsedelim mi biraz da?
Olaya bilimsel bakalım…
Efendim, ilk yazıda da belirttiğim bu testlerin bizlere vaadi besin alerjisi tespit etmek.Fakat yine ilk yazıda bahsettiğim gibi alerji testi için IgE bakılmalıdır.Peki bu testler neye bakıyor? IgG4 ve/veya IgG ! Bunu kanıtlamak adına ‘’akademik’’(!) makaleleri de paylaşıyorlar. Mesela bu paylaştıklarından birine,hatta ilkine bakalım.
Citiation: Geoffrey Hardman, Gillian Hart, "Dietary advice based on food‐specific IgG results", Nutrition & Food Science, Vol. 37 Iss: 1, pp.16 - 23
Sizin de inceleyebileceğiniz üzere gayet klinik şartlarda yapılan bir araştırma gibi görünse de oldukça fazla soru işaretini de arkasında bırakmış.Araştırmayı yayınlayan ‘’bilim insanı’’ da bu arada eminim KENDİ işinde çok iyi olan bir sosyolog & istatistikçi.Bir doktor ya da sağlık çalışanı değil.Sizce de garip değil mi?Ha bir de testin adını da taşıyan bir lab ortamında…? Burayı da geçtiğimizi varsayalım.
Bir de şu boyuta bakalım: Ama ben bunları kesince kilo verdim! diyen yakınlarınız da mı yalan söylüyordu? Hayır.
Durum şöyle oluyor:
Size IgE baktıklarını söyleseler bile (ki çoğu zaman IgE değil, IgG4ve/veya IgG bakılıyor) gıda intolerans ya da alerji testini 1-2 tüp kandan analiz edebileceğini iddaa eden testler yapılmadan önce en son ne yenilmişse ki bu genelde ekmek,domates,peynir,süt gibi bizlerin çok sık kullanıldığı,muhtemelen kahvaltı sonrası ya da bir sütlü kahve ve küçük bir atıştırmalık üstü verdiğiniz kanda nedense bunlara alerjiniz olduğu söyleniyor.Neden acaba? :)
Çünkü ilk yazıda dabelirttiğim gibi kişi spesifik bu besine maruz kalmalı-yani yemeli ve devamında kanda serbest olabilecek IgE ile birleşip histamin salgılamalı.
Testten hemen önceki öğünde ne yediysen ona alerjin çıkması bundan oluyor olamaz mı? Olabilir. Bunlar da sizin çok sık yediğiniz şeyler. Beslenmenizde çok çok sık tükettiğiniz bir besini komple çıkardığınızı düşürün. Alerjiyi falan geçtim. Direk olarak kalorik bir azalma söz konusu. Eğer bu kalorik azalmayı yerine koymuyor ya da koyamıyorsanız zayıflamanız çok çok normal. Komple ekmeği daha doğrusu tüm gluteni kestiniz.Yerine de daha fazla peynir ya da başka bir besin koymadınız ya da toplam aldığınız ekmek grubu kalorisi kadar peynir ya da başka bir şey tüketemediğiniz. Doğal olarak zayıflarsınız. Bu sağlıklı mı? Tabii ki değil! En kötüsü hiç bir bilimselliği yok.
Daha bilimsel bir açıklama istiyorsan:
Yapılan bilimsel çalışmalarda, hastaların allerjik oldukları değil, sıklıkla tükettikleri gıda maddelerine karşı IgG4 antikorlarını ürettikleri görülmüştür*. Bu test ile pozitif çıkan gıda maddeleri ve hastaların şikayetleri arasında pozitif bir ilişki bulunmamıştır*. Ayrıca IgG4’ün histamin salgılanmasına yol açıp açmadığı da tartışmalıdır*. IgG4 kompleman aktivasyonuna yol açmadığı için diğer antikorların etkilerini bloke eden tolerans yaratan blokan antikorlar olarak kabul edilmektedir. Bir çok bilimsel çalışma spesifik IgE’si pozitif çıkan ve gerçekten o gıda maddesine karşı alerjisi olan bireyleri desensitizasyon**** ile tedavi ettikleri zaman o gıda maddesi için spesifik IgE miktarlarının azaldığını ve aynı gıda maddesi için spesifik IgG4 miktarının arttığını göstermiştir**. Yani bir hastada belirli bir gıda maddesi için spesifik IgG4 antikorlarının pozitif çıkması, o bireyin o gıda maddesi için alerjik olduğunu değil tam tersi o gıda maddesine karşı korunduğunu göstermektedir***
Referanslar:
*Stapel SO, Asero R, Ballmer-Weber BK, Knol EF, Strobel S, Vieths S, Kleine-Tebbe J (2008) Testing for IgG4 against foods is not recommended as a diagnostic tool: EAACI Task Force Report. Allergy 63:793–796
**Patriarca G, Nucera E, Roncallo C, Pollastrini E, Bartolozzi F, De Pasquale T, Buonomo A, Gasbarrini G, Di Campli C, Schiavino D (2003) Oral desensitizing treatment in food allergy: clinical and immunological results. Aliment Pharmacol Ther 17:459–465,
***Patriarca G, Nucera E, Pollastrini E, Roncallo C, Pasquale TD, Lombardo C, Pedone C, Gasbarrini G, Buonomo A, Schiavino D (2007) Oral specific desensitization in food-allergic children. Dig Dis Sci 52:1662–1672
**** Tanım: Bu yöntemde hastaya alerjisi olan gıda maddesi küçük dozlardan başlayarak dil altında eritebileceği bir tablet olarak verilir. Doz arttıkça IgE antikorları yerine koruyucu IgG4 sınıfından blokan antikorlar ortaya çıkar ve hasta artık bu gıda maddesi ile karşılaşsa bile allerjik reaksiyonlar göstermez.
Teşekkür: Bu yazının hazırlanmasında bana kattığı vizyon ve bilgiler için, lisans ve yüksek lisans eğitimim boyunca desteğini benden esirgemeyen,sorduğum her soruyu bıkmadan usanmadan yanıtlayan değerli hocalarım Yrd. Doç. Dr. Binnur Okan Bakır’a ve Prof.Dr.Serdar Öztezcan’a, tanışma fırsatım olamasa da, alanında her zaman akademik çalışmalarından doya doya faydalandığımız Prof.Dr.Nezih Hekim’eçok teşekkür ederim.